Cymunedau Ffydd yn eco gôl-geidwaid?

Dw i’n cofio chwarae gêm o bêl-droed flynyddoedd lawer yn ôl yn yr ysgol gynradd. Ar ôl dewis timau, doedd neb am fod yn y gôl! Felly beth wnaeth yr athro oedd trefnu bod pawb yn ei dro yn amddiffyn y gôl a chadw’r bêl rhag croesi’r llinell i’r rhwyd.

Heddiw mae angen amddiffyn nid gôl, ond dyfodol y ddaear, oherwydd rydyn ni’n wynebu canlyniadau cam-drin ein planed a chamddefnyddio ei hadnoddau. Rhaid bod yn fwy gwyrdd; rhaid amddiffyn anifeiliaid prin; rhaid ail-gylchu adnoddau; rhaid cwtogi ar yr allyriadau sy’n arwain at gynhesu byd-eang……a mwy. Hawdd dweud hyn, ond tybed beth mae’r gwahanol gymunedau ffydd yn ei wneud i ‘amddiffyn y gôl’!

Nod Cymorth Cristnogol yw rhoi diwedd ar dlodi yn y byd. I wneud hyn rhaid delio gyda’r newid yn yr hinsawdd – achos mae pobl tlota’r byd yn dioddef yn ei sgil. Maen nhw’n byw mewn ardaloedd sy’n dueddol o ddioddef sychdwr, stormydd a llifogydd, a does ganddyn nhw mo’r modd i’w hamddiffyn eu hunain. Mae llawer o gymunedau tlawd yn dibynnu ar y tywydd am eu bod yn ennill eu bywoliaeth trwy ffermio, felly pan fydd yr hinsawdd yn newid, nhw fydd y cyntaf i ddioddef.

Gallwch weld sut mae newid hinsawdd yn effeithio ar fywydau Champra a Fatimata o fewn yr adran Gwrando a Gwylio.

Neu (Hinsawdd Hurt.pdf)

Rhan arall o waith Cymorth Cristnogol ydy ymgyrch.

Un o’r pethau sy’n cyfrannu fwyaf at newid hinsawdd ydy alldynnu a llosgi tanwydd ffosil. Llosgi nwy a glo sy’n cynhyrchu'r mwyafrif llethol o’r ynni a ddefnyddiwn. Dibynnu ar danwydd ffosil fel hyn sydd yn bennaf wedi codi tymheredd craidd y ddaear.

Mae Cymorth Cristnogol am roi pwysau ar Lywodraeth y DG ac ar gwmnïau byd-eang i leihau’r defnydd o danwydd ffosil a symud at fod yn fwy dibynnol ar ynni cynaliadwy.

Ac mae nhw’n gofyn i’w cefnogwyr fod yn rhan o ymgyrch y CAM MAWR.

A gwneud beth?

Ysgrifennu at ein haelodau seneddol yn gofyn iddyn nhw roi pwysau ar Lywodraeth Prydain

a) i wneud ymrwymiad clir i gamu’n llwyr oddi wrth losgi glo yn y DG – erbyn 2023.

b) i weithio efo’r Adran Fusnes i sicrhau nad ydy Cyllid Allforio'r DG bellach yn cefnogi unrhyw fath o echdyniad glo dramor

c) a sicrhau y bydd unrhyw gyllid gaiff ei arbed trwy wneud hyn yn cael ei ail-fuddsoddi i helpu creu swyddi gwyrdd newydd ac economi carbon-isel yn fyd-eang.

Mae Cymorth Cristnogol hefyd am i ni fynd at ein banciau lleol a chyflwyno llythyr yn gofyn i’r banciau hyn stopio buddsoddi arian yn y diwydiant ynni ffosil.

I ddarllen mwy am yr ymgyrch cliciwch ar : www.christianaid.org.uk

Ydyn ni’n gwneud rhywbeth dros yr amgylchfyd wrth weddïo?

Mae Cristnogion yn credu hynny, ac mae gwefan Fast and Pray for the Climate www.prayandfastfortheclimate.org.uk yn cynnig adnoddau i’n helpu i weddïo dros y byd a’r amgylchedd.

Wyt ti wedi clywed am y term jihad?

Ystyr y gair ydy ymdrech - ymdrech gan y Moslem i fyw yn unol â’i ffydd, i gryfhau’r gymuned Fwslimaidd, ac i ymladd dros Islam. Oherwydd terfysgaeth yn y byd heddiw, mae’r term Jihad yn cael ei gysylltu gyda lladd, ond mae criw o Fwslemiaid ifanc Birmingham wedi mynd ati i gyhoeddi Jihad yn erbyn sbwriel a gwastraff. Maen nhw am sefyll yn y gôl a chwarae eu rhan wrth ofalu am dir eu cymuned.

Wedi blino ar strydoedd blêr, llawn sbwriel, fe benderfynon nhw glirio ac ail-gylchu o fosg i fosg, gan gychwyn gyda’r mosg hynaf ym Mirmingham, y Noor ul Uloom. Gallwch edrych ar gyflwyniad bywiog iawn o’r ymgyrch hon - Clean Medina - wrth glicio ar y linc Clean Medina - You Tube.com

A beth mae pobl o’r ffydd Iddewig yn ei wneud o ran yr amgylchedd? Dyma rai enghreifftiau

Mae'r Glymblaid ar yr Amgylchedd a Bywyd Iddewig (The Coalition on the Environment and Jewish Life) wedi herio Iddewon i ddefnyddio wyth diwrnod gŵyl Hanukkah i weithredu fel unigolion, fel cymunedau ac yn wleidyddol er mwyn amddiffyn y ddaear yn wyneb newid hinsawdd. Grŵp ydynt sydd wedi ymrwymo i stiwardiaeth ac amddiffyn y Ddaear trwy allgymorth, actifeddiaeth a dysgeidiaeth Iddewig. Maen nhw’n gofyn i bawb, wedi goleuo’r menorah bob noson, i ystyried yr hyn allen nhw ei wneud. Cliciwch ar y linc hon i weld beth sy’n cael ei awgrymu. http://www.coejl.org/resources/hanukkah-8-days-of-action/

Nofio yn y Môr Marw a wnaeth rhai Iddewon oedd am brotestio am sefyllfa fregus y llyn enwog hwn. Plymiodd nofwyr o sawl rhan o’r byd blymio i’r dŵr hallt a cheisio nofio ar draws y Môr (taith 7 awr). Dyma fan isaf y byd (423 medr o dan lefel y môr). Mae maint y llyn wedi lleihau yn fawr iawn dros y degawdau diwethaf oherwydd bod dŵr yr afon Iorddonen, sy’n bwydo’r llyn, yn cael ei arallgyfeirio er mwyn dyfrhau tir, ac oherwydd y pyllau anweddu sy’n cael eu defnyddio i gasglu mwynau gwerthfawr o’r dŵr. Rhaid amddiffyn y Môr – dyna gri’r protestwyr.

Ydy pobl y gymuned ffydd Hindŵaidd yn cymryd eu tro yn y gôl wrth amddiffyn yr amgylchedd?

Mae sawl grŵp Hindŵaidd am leihau effaith eu gweithgareddau ar yr amgylchedd. Er enghraifft mae degau o filoedd o bererinion yn ymweld yn ddyddiol â theml Sri Venkateswara yn Tirumala, India ac yn cael eu bwydo mewn cegin gymunedol.

Cyn 2008 roedd y bwyd yn cael ei baratoi gan ddefnyddio ynni disel, ond ‘nawr defnyddir ynni solar. Mae Tirumala hefyd am leihau llygredd plastig a sbwriel wrth ddefnyddio bagiau o ddefnydd, papur neu jute ar gyfer rhannu prasad, a chwpanau papur neu rai y gellir eu hailddefnyddio ar gyfer diodydd.

Dilynwch y linc am fwy o wybodaeth: http://www.bbc.co.uk/news/business-16746656

A beth am un enghraifft o gyfeiriad y ffydd Bwdistaidd – un anarferol!

Mae rhai cymunedau wedi dechrau ordeinio coed er mwyn eu hamddiffyn! Bydd mynaich Bwdistaidd a phentrefwyr yn lapio gwisg oren y mynaich o amgylch y goeden er mwyn sancteiddio’r goedwig a’i hamddiffyn pan fydd bygythiad (er enghraifft pan fu bygythiad i foddi coedwig yn Pongpet yng Ngwlad Thai yn 1991)

Wyt ti’n cofio’r gêm bêl-droed yna?

Un person oedd yn cymryd ei dro yn y gôl, ond nid dyna’r unig berson oedd yn ceisio atal y bêl rhag cyrraedd y rhwyd. Roedd pob aelod o’r tîm yn gwneud hynny. Mae’n dda dweud bod gwahanol gymunedau ffydd yn gweithio gyda’i gilydd er mwyn diogelu’r amgylchedd. Mae hyn yn digwydd trwy waith ARC, mudiad sy’n helpu prif grefyddau’r byd i ddatblygu rhaglenni amgylcheddol ar sail eu dysgeidiaeth, credoau ac ysgrifau sanctaidd. Mae gweithredoedd yn fwy pwerus na geiriau, felly mae ARC yn helpu cymunedau ffydd i droi eu credoau am yr amgylchedd yn weithredoedd, er enghraifft



• Wrth helpu Hindŵiaid gogledd yr India i amddiffyn y teigr a’u coedwigoedd.

• Wrth helpu cymunedau ffydd Dao yn China i berswadio pobl bod defnyddio darnau o gyrff anifeiliaid i bwrpas meddygol yn annerbyniol

• Wrth weithio gydag arweinwyr Mwslimaidd Indonesia i ddysgu pobl am yr argyfwng sy’n wynebu’r teigr Sumatraidd

• Wrth helpu cymunedau ffydd Gristnogol, Fwslimaidd a Hindŵaidd yn Nhanzania, Cameroon a Kenya i wneud cynlluniau ymarferol i atal dwyn/potsio anifeiliaid gwyllt.

http://www.arcworld.org

Dyna ni beth mae rhai o grefyddau’r byd yn ei wneud.

Wyt ti am fod yn eco gôl-geidwad, ac yn rhan o’r tîm?